Awgrymiadau lles o Diwrnod Iechyd Meddwl y Brifysgol

Posted March 04th 2021

Mae Myfyrwyr Lleoli NCMH, Jasmine a Martha, yn rhannu eu profiad o fod yn fyfyriwr yn ystod pandemig COVID-19 ac yn rhannu eu cynghorion iechyd meddwl gyda ni.

Rwy’n siŵr nad wyf ar fy mhen fy hun yn dweud bod y flwyddyn academaidd hon wedi bod yn bell o’r hyn yr oeddem i gyd eisoes wedi’i ddisgwyl a’i ddychmygu.

Mae’r rhan fwyaf ohonom bellach yn astudio ac yn gweithio o bell yn ein cartrefi, a hefyd yn treulio llawer o’n hamser rhydd ac yn cwblhau llawer o weithgareddau y byddai myfyrwyr fel arfer yn eu gwneud y tu allan i’r cartref yn ein cartrefi.

Yn wir, profwyd ein gwytnwch a’n gallu i weithio mewn amodau mor gyfyngedig yn y cyfnod heriol hwn, wrth geisio gofalu am ein hiechyd meddwl.

Mae hon wedi bod yn frwydr galed i lawer o fyfyrwyr ledled y DU, ac mae bellach yn bwysicach nag erioed cadw mewn cysylltiad â’n hanwyliaid a’n ffrindiau, waeth pa mor agos neu mor bell ydyn nhw.

Gweithio yn NCMH

Ar hyn o bryd, rwy’n cwblhau blwyddyn ar leoliad yn y Ganolfan Genedlaethol ar gyfer Iechyd Meddwl (NCMH) sydd, hyd yma, yn cael ei chwblhau o’m gliniadur gartref.

Er fy mod yn dymuno gallu cael profiad o weithio yn y swyddfa gyda’r tîm, mae staff NCMH wedi gwneud gwaith anhygoel o roi profiad i mi o weithio yno, ac nid wyf erioed wedi teimlo cymaint o groeso a chefnogaeth gan dîm – yn rhithwir neu wyneb yn wyneb!

Rwyf wedi bod mor ffodus o allu cymryd rhan mewn llawer o brosiectau diddorol, ac rwyf eisoes yn teimlo fy mod wedi dysgu cymaint, am ymchwil iechyd meddwl a’r hyn y mae’n ei olygu i fod yn rhan o dîm cryf ac ymroddedig.

COVID-19 ac iechyd meddwl

Un prosiect sydd wedi bod yn hynod ddiddorol yn fy marn i yw ymchwilio i effaith COVID-19 ar iechyd meddwl

Dyma fater cymhleth, yn rhannol oherwydd bod hwn yn fater newydd na ymchwiliwyd iddo erioed o’r blaen.

Rhagwelir hefyd y bydd y galw am wasanaethau ac adnoddau iechyd meddwl yn cynyddu’n sylweddol, yn ystod ac ar ôl y pandemig.

Mae myfyrwyr prifysgol bron yn sicr yn mynd i fod yn un grŵp y bydd angen yr adnoddau hyn arnynt yn fawr, ond mae’n bwysig hefyd bod mesurau yn cael eu rhoi ar waith i geisio cefnogi cymaint o fyfyrwyr â phosibl yn ystod y cyfyngiadau symud, gyda’r gobaith y bydd y mwyafrif, os nad pob un myfyriwr, yn ymdopi hyd eithaf eu gallu.

Rwyf wedi creu rhestr fach o rai awgrymiadau da sydd wedi fy helpu i, fel myfyriwr, i gynnal iechyd meddwl da yn ystod y cyfyngiadau symud hyn.

Rwy’n deall bod pawb yn ymdopi’n wahanol, ac felly efallai na fydd yr awgrymiadau hyn yn ddefnyddiol i bawb, ond rwy’n annog pobl i roi cynnig ar gynifer o strategaethau â phosibl os ydyn nhw’n cael trafferth – dydych chi byth yn gwybod pa rai allai weithio i chi!

Awgrymiadau iechyd meddwl Jasmine

• Cadw mewn cysylltiad â ffrindiau a theulu

  Mae hyn wedi bod mor bwysig i mi. Mae siarad â rhywun sy’n agos ataf bob amser yn codi fy nghalon, p’un a yw’n neges destun neu’n alwad Facetime – hyd yn oed ar ddiwrnodau lle nad wyf yn teimlo’n gymdeithasol iawn.

• Myfyrdod ymwybyddiaeth ofalgarMae hon yn dechneg y gall llawer o bobl ei chamddeall fel celfyddyd y mae’n rhaid i un ei dysgu er mwyn iddi effeithio arnyn nhw.Nid yw hyn yn wir! Gall unrhyw un fyfyrio, ac un o’r ffurfiau symlaf o fyfyrio yw rhoi sylw i’ch anadl.Mae hon yn dechneg rydw i’n ei defnyddio bron bob dydd, ynghyd ag ychydig o ddulliau eraill, fel sgan o’r corff a myfyrdod tosturiol, gyda chymorth ap defnyddiol o’r enw Buddhify.Mae bod yn ystyriol hefyd yn ffordd arall o ofalu am eich iechyd meddwl.Mae gweithgareddau ymwybyddiaeth ofalgar yn cynnwys bwyta’n ystyriol, rhoi sylw i’ch amgylchedd wrth gerdded neu redeg, a thasgau syml hyd yn oed fel brwsio’ch gwallt neu’ch dannedd.Yn syml, mae’n golygu canolbwyntio ar yr hyn rydych chi’n ei wneud, edrych ar yr hyn sydd o’ch cwmpas neu feddwl am yr hyn rydych chi’n ei deimlo. Gall gweithgareddau syml fel hyn helpu i roi cydbwysedd i chi, a dod â chi’n ôl i’r foment bresennol pan fyddwn ni’n canolbwyntio gormod ar ein meddyliau.

• Cadw’n iach ac yn heini

  Rwy’n sicr yn gweld bod bwyta bwyd iach ac ymarfer corff yn rheolaidd o fudd mawr i’m hiechyd meddwl.

  Gan fy mod ar hyn o bryd yn treulio’r mwyafrif o’r diwrnod yn eistedd wrth ddesg, mae’n bwysig iawn i mi fy mod yn treulio peth amser bob dydd yn heini ac yn symud o gwmpas, naill ai cyn gwaith neu ar ôl hynny.

  Mae hyn bob amser yn helpu i roi hwb i fy lefelau egni ac yn fy helpu i gysgu’n well yn y nos.

  Nid yw cadw’n iach bob amser yn golygu bwyta bwydydd iach 100% o’r amser!

  I mi, mae’n golygu rhoi i’ch corff yr hyn sydd ei angen arno a chael cydbwysedd da o ran bwyd.

  Er enghraifft, mae bwyta pryd mawr o fwyd maethlon yn wych ar gyfer fy nghyflwr meddyliol a lefelau egni.

  Fodd bynnag, os oes awydd bar siocled arnaf gyda’r nos, byddwn i’n caniatáu trît i mi fy hun!

  Dwi byth yn cyfyngu fy hun rhag unrhyw fwydydd ac yn sicrhau fy mod i’n bwyta 3 phryd da y dydd – sydd hefyd yn helpu gyda chael trefn ddyddiol.

• Treulio amser i ffrwdd o fy ffôn

  Rwy’n bendant yn euog o dreulio llawer o amser yn syllu ar y sgrîn bob hyn a hyn, yn enwedig ar ddiwrnodau glawog.

  Fodd bynnag, rwyf wedi sylwi po fwyaf o amser rwy’n ei dreulio ar fy ffôn, y mwyaf tueddol ydw i o deimlo’n fwy blinedig ac mewn hwyliau gwael.

  Rwyf nawr yn ceisio atal hyn drwy osgoi edrych ar fy ffôn am awr cyn mynd i’r gwely er mwyn addasu’n iawn ar gyfer cysgu.

  Rwyf hefyd yn ymatal rhag mynd ar fy ffôn wrth wneud gweithgareddau fel cerdded, ymarfer corff, coginio neu gymdeithasu gyda fy nghyd-letywyr.

  Mae’n anhygoel cymaint mae amser yn mynd heibio’n gyflymach pan nad ydych chi’n syllu ar eich ffôn!

• Cymryd seibiannau a chaniatáu i’ch hun orffwys

  Roedd hwn yn bendant yn un o’r pethau roeddwn i’n ei chael hi’n anoddach ei wneud – yn rhannol oherwydd fy mod i’n tueddu i fod yn hunanfeirniadol iawn, ac un ffordd mae hyn yn cyflwyno’i hun yw teimlo fy mod i ‘ddim yn haeddu’ cymryd seibiannau na gorffwys.

  Dros amser, rwyf wedi dod i ddeall bod pawb angen seibiannau aml a gorffwys yn ddigonol, gan fod hyn yr un mor bwysig ag unrhyw ran gynhyrchiol arall o’ch diwrnod gwaith.

  Gall methu â chael digon o gwsg a gorffwys arwain at berfformio’n wael ac amharu ar dasgau pwysig eraill yn ystod y dydd. Felly, mae gorffwys o fudd i’ch iechyd meddwl a’ch effeithlonrwydd.

Awgrymiadau iechyd meddwl Martha

Mae fy nghydweithiwr gwaith, Martha, sydd hefyd yn cwblhau ei blwyddyn ar leoliad, wedi rhannu ei chipolwg ar weithio o bell i NCMH, a rhai o’i hawgrymiadau ar gyfer cynnal iechyd meddwl da yn ystod y cyfyngiadau symud.

Rwy’n fyfyriwr ar leoliad yn y Ganolfan Genedlaethol ar gyfer Iechyd Meddwl, yn gweithio’n bennaf gyda’r grŵp ymchwil straen trawmatig.

Dyma lle rydyn ni’n datblygu ymyriadau ar gyfer anhwylderau seicolegol, yn benodol anhwylderau sy’n canolbwyntio ar drawma.

Yn yr un modd â Jasmine, rwyf wedi bod yn gweithio gartref ers dechrau fy lleoliad ym mis Medi.

Mae wedi bod yn anodd, ac rydw i wedi colli’r cyswllt cymdeithasol a’r profiad o weithio mewn swyddfa, ond mae’r tîm cyfan wedi bod mor groesawgar a bob amser yn gwneud yr ymdrech i sicrhau ein bod ni’n iawn.

Mae fy iechyd meddwl bob amser ychydig yn waeth yn y gaeaf, ond eleni bu’n rhaid i mi ymdrechu llawer yn fwy i ofalu am fy lles meddyliol gan nad oes gennyf y mecanweithiau ymdopi arferol a’r cyfle i weld ffrindiau a mynd allan i gymryd fy meddwl oddi ar bethau.

• Myfyrdod

  Rwyf wedi bod yn gwneud llawer o fyfyrio.

  Mae wir wedi fy helpu i deimlo mwy o reolaeth dros fy meddyliau.

  Mae defnyddio’r myfyrdodau dan arweiniad ap Headspace wedi gwneud imi sylweddoli mai meddyliau yn unig yw meddyliau.

  Ac mae dysgu derbyn y meddyliau hyn a sylweddoli nad fi yw fy meddyliau wedi bod yn fuddiol iawn.

  Rwy’n teimlo fy mod i’n mynd yn llai pryderus dros y pethau bach nawr

• Dysgu sgiliau newydd

  Rwyf wedi ceisio cadw fy hun yn brysur trwy ddysgu sgiliau newydd hefyd.

  Mae’n gwneud bywyd ychydig yn fwy diddorol ac yn chwalu’r teimlad Groundhog Day hwnnw.

  Rwyf wedi bod yn ceisio dysgu Almaeneg.

  Dydw i ddim yn anelu at fod yn rhugl, ond mae’n ffordd dda o greu llwybrau newydd yn eich ymennydd.

• Cyfyngu amser sgrin

  Rydw i wrth fy modd yn gwylio’r teledu, ond rydw i wir wedi ceisio gwylio’r teledu gyda’r nos yn unig.

  Rwyf wedi sylwi y gall ddiffodd fy ymennydd a’m digalonni os byddaf yn ei wylio yn y bore neu yn ystod fy egwyl ginio.

• Gwrando ar bodlediadau

  Rydw i wedi bod yn gwrando ar lawer o bodlediadau.

  Mae’n braf iawn anghofio am bethau am ychydig a gwrando.

  Mae cymaint o bodlediadau y byddwn yn eu hargymell.

  Mae llawer ohonyn nhw’n straeon am fywydau pobl ac rydw i mor fusneslyd felly rydw i wrth fy modd â hyn!

• Cadw trefn a bod y tu allan

  Working from home has been tough, but the structure of a 9-4.30 working day (instead of the nocturnal routine I – and most other students – used to live before my placement) has really helped my mental health.

  It’s given me more of a sense of purpose as well, so I think routine has been really important.

  Mae bod yn yr awyr agored bob dydd hefyd wedi bod o gymorth mawr.

  Hyd yn oed os yw’n bwrw glaw neu’n rhewi’n oer, mae mynd allan o’r tŷ a mynd am dro yn ailosod fy meddwl.

Mae gweithio gartref wedi bod yn anodd, ond mae strwythur diwrnod gwaith 9-4.30 (yn lle’r drefn yn ystod y nos yr oeddwn i – a’r mwyafrif o fyfyrwyr eraill – yn arfer ei dilyn cyn fy lleoliad) wedi helpu fy iechyd meddwl yn fawr.

Mae wedi rhoi mwy o ymdeimlad o bwrpas i mi hefyd. Felly rwy’n credu bod trefn arferol wedi bod yn bwysig iawn.

Meddyliau terfynol

Un pwynt olaf sy’n fwy o nodyn atgoffa nag awgrym yw cofio ein bod ni, fel bodau dynol, yn byw yn erbyn ein natur ddynol ar hyn o bryd.

Nid ydym wedi esblygu i fod yn gyfyngedig i’n cartrefi gyda chyswllt cymdeithasol cyfyngedig ac eistedd wrth ddesg, gan edrych ar liniadur am fwyafrif y dydd.

Rydym wedi esblygu i fod o gwmpas eraill, i fod yn yr awyr agored yn aml ac i deimlo’n rhydd.

Felly, mae unrhyw emosiynau annymunol, trallodus neu ofidus yn ystod yr amser hwn yn hollol normal, a dylid eu trin â gofal a chydymdeimlad, yn hytrach na’u beirniadu neu eu bychanu (gan eraill neu ni ein hunain!).

Mae mor bwysig ein bod yn gofalu am ein hunain yn ystod y cyfnod hwn, a sicrhau nad ni yw ein gelyn mwyaf ein hunain, ond ein ffrind gorau.

Wedi’r cyfan, ni all unrhyw un fod yno i chi yn fwy nag y gallwch fod yno i chi’ch hun.

Adnoddau

• NCMH mental health leaflets
• Anxiety UK
  Gwybodaeth am bryder a lles a llinell gymorth ar 03444 775 774
  
• Beat
  Adnoddau anhwylder bwyta a llinell gymorth myfyrwyr ac ieuenctid 24/7 ymlaen 0808 801 0811 
• Mind
  dnoddau iechyd meddwl a mewnlif ar gael ar 0300 123 3393
• Papyrus
  Atal suidcide a Hopeline UK ar 0800 068 4141
• Samaritans
  Gwasanaeth llinell gymorth am ddim 24/7 ar gael ar 116 123
• Student Minds
  Adnoddau manwl ar sut i gael cefnogaeth iechyd meddwl i chi’ch hun, ffrind neu anwylyd.
• Young Minds
  Adnoddau manwl ar iechyd meddwl plant a phobl ifanc.