Gadewch i ni siarad: sut i gefnogi iechyd meddwl rhywun

Posted February 02nd 2023

Mae'r stigma ynghylch trafod ein hiechyd meddwl yn cael ei herio'n araf, ac er bod mentrau gwych yn helpu normaleiddio'r sgyrsiau hyn, gall fod yn anodd gwybod y peth 'iawn' i ddweud neu wneud os ydy rhywun yn estyn allan atoch chi am help.

Mae elusennau, grwpiau cymorth, busnesau a hyd yn oed rhwydweithiau teledu yn codi ymwybyddiaeth o afiechyd meddwl trwy annog pobl i gysylltu ag eraill os ydynt yn ei chael hi’n anodd.

O gofio hyn, dyma rai pethau i’w hystyried a ffyrdd o helpu rhywun sy’n cael trafferth gyda’u hiechyd meddwl.

Weithiau, mae gwrando yn ddigon.

Os yw rhywun rydyn ni’n ei adnabod yn mynd trwy gyfnod anodd ac yn ceisio cymorth, gall ein greddf gyntaf fod ceisio datrys eu problemau trwy gynnig atebion.

Fodd bynnag, weithiau gall clust i wrando yn unig heb roi sylw na barn fod yn rhyddhad ac yn gysur mawr.

Gall rhoi cyfle i rywun leisio eu teimladau heb ymyrraeth hefyd arwain at wneud ei ddatrysiadau ei hun.

Os bydd hyn yn helpu, gallai fod yn ddefnyddiol awgrymu therapi siarad – therapi sy’n cynnig cyfle i ddatrys anawsterau trwy ddarparu lle diogel ac anfeirniadol i siarad, gweiddi neu grio’n rhydd.

photo of a man and woman sitting on chairs in a bright room opposite each other to indicate that this may be a therapy session

Gall canolbwyntio ar wrando yn lle ceisio cynnig atebion hefyd ein helpu i gynnig cyngor mwy meddylgar gan ein bod yn gallu gweld y darlun ehangach os ydym yn gwybod y stori lawn.

Gofynnwch pa help yr hoffai ei gael gennych chi.

Yn aml heb ofyn y cwestiwn pwysig hwn, rydym yn camu i rôl therapydd, a all roi pwysau diangen ac weithiau straen ar berthnasoedd.

Mae gofyn y cwestiynau hyn hefyd yn helpu i sefydlu ffiniau iach, oherwydd gallwn wahaniaethu pa gymorth y gallwn ei roi a pha gymorth y byddai’n cael ei ddarparu’n well gan weithiwr proffesiynol.

Gall hyn hefyd eich helpu i ddarganfod y ffordd orau i gefnogi rhywun heb i’n pryder a’n hawydd i’w helpu fynd yn ormodol iddo.

Er y gall fod gennym y bwriadau gorau i wneud pethau i rywun sydd angen cymorth, fel siopa am fwyd neu goginio cinio, efallai nad dyma’r hyn sydd ei angen mewn gwirionedd.

Weithiau mae neges destun yn ddigon, neu weithiau alwad ffôn. Gall hyd yn oed gwrdd bob wythnos i ddal i fyny wneud y tro. Er nad yw bob amser yn bosibl, mae neilltuo amser ar gyfer eich gilydd yn golygu y gallwch ganolbwyntio’n llwyr ar fod yn gefnogol.

Mae taflenni gwybodaeth am iechyd meddwl am ddim ar gael ar wefan NCMH.

Osgoi agwedd gadarnhaol wenwynig

Weithiau pan nad ydym yn gwybod beth i’w ddweud, mae’n haws ailadrodd dywediadau poblogaidd am les sy’n ymddangos ar dopiau, matiau diod a chesys ffonau. Er y gallant ymddangos yn giwt, nid ydynt y peth mwyaf defnyddiol i’w ddweud mewn gwirionedd.

Gall dweud wrth rywun sy’n ei chael hi’n anodd i fod yn ‘bositif’ wneud iddo deimlo’n ddiymadferth, oherwydd ei bod weithiau’n anodd peidio â gwybod pam rydym yn teimlo’n isel neu sut i fod yn ‘bositif’.

Gall yr ymadroddion hyn hefyd fychanu’r hyn y gallai rhywun sy’n cael trafferth gyda’i iechyd meddwl fod yn ei brofi.

Mother and daughter sitting on a bed

Yn lle pwyso tuag at yr ymadroddion hyn, dylid cynnig sicrwydd a dealltwriaeth, a chydnabyddwch y dewrder sydd ei angen yn aml i ofyn am help, gan y gall y sgwrs gyntaf fod yr anoddaf yn aml.

Rhowch sicrwydd i’r person fod afiechyd meddwl yn gyffredinol, ac nad yw cael trafferth yn golygu ein bod wedi torri, ond ein bod yn ddynol, a bod ein teimladau’n ddilys.

Gall anawsterau iechyd meddwl hefyd sbarduno teimladau o ansicrwydd, fel pe na baem yn bwysig. Achubwch ar y cyfle hwn i atgoffa’r person o faint mae’n ei olygu i chi a’r rhai o’i gwmpas.

I helpu, dyma fideo o anogaethau ac ymadroddion meddylgar:

Cofiwch am eich iechyd meddwl eich hun

Mae’n anodd gweld rhywun annwyl yn mynd trwy gyfnod anodd, a gall fod yn hawdd esgeuluso ein lles meddyliol ein hunain pan fyddwn yn ceisio bod yno i rywun arall.

Efallai y byddai’n ddefnyddiol awgrymu ceisio cymorth mewn gweithleoedd, ysgolion a phrifysgolion a all gynnig cymorth ychwanegol.

Does byth amser ‘gwych’ i brofi anawsterau iechyd meddwl, a gall jyglo bywyd pob dydd pan fyddwch eisiau bod yno i rywun fod yn llethol.

Os ydych yn cefnogi rhywun sy’n profi anawsterau gyda’u hiechyd meddwl, mae’n bwysig eich bod yn gwirio eich lles eich hun trwy ystyried sut rydych yn teimlo.

Ystyriwch gadw dyddiadur hwyliau neu gofnod o sut rydych chi’n teimlo. Nid oes rhaid ysgrifennu hyn; gellir ei deipio i’ch nodiadau ffôn. Mae cymryd peth amser i feddwl am sut rydych chi’n teimlo yn golygu eich bod chi’n ystyried eich anghenion eich hun.

Trwy wirio eich teimladau, rydych hefyd yn sicrhau eich bod yn gofalu am eich lles meddyliol eich hun, nid yn unig i chi’ch hun ond hefyd i’r rhai sy’n teimlo eich bod yn cael eich cefnogi gennych chi.