Posted January 27th 2025
Mae Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru wedi cyhoeddi cyllid Seilwaith Datblygu Ymchwil ar gyfer 17 canolfan ymchwil ledled Cymru, gan gynnwys pum sefydliad newydd.
Mae’r cyllid wedi’i ddyfarnu ar draws dau gategori – gwobrau cynaliadwyedd, ar gyfer grwpiau a ariennir ar hyn o bryd er mwyn cynnal modelau ymarfer effeithiol a chefnogi llwybr tuag at hunan-gynaliadwyedd, a dyfarniadau catalytig er mwyn hybu capasiti a gallu mewn meysydd o angen iechyd a gofal a chryfder ymchwil newydd Cymru sy’n dod i’r amlwg.
Meddai’r Athro Ian Jones, cyfarwyddwr y Ganolfan Genedlaethol ar gyfer Iechyd Meddwl: “Rydyn ni’n falch iawn o gael cyllid sylweddol gan Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru ar gyfer ein canolfan ymchwil flaenllaw i barhau â’n gwaith hanfodol mewn ymchwil iechyd meddwl.
Mae heriau iechyd meddwl yn effeithio ar filiynau o fywydau bob dydd—gan effeithio ar unigolion, teuluoedd a chymunedau. Mae’r angen am well dealltwriaeth, triniaethau effeithiol, a llai o stigma yn fwy nag erioed.
“Mae’r buddsoddiad hwn yn gydnabyddiaeth bwerus o bwysigrwydd hanfodol iechyd meddwl a’r camau arloesol y mae ein canolfan wedi’u cymryd i ddeall a mynd i’r afael â’r heriau cymhleth y mae unigolion yn eu hwynebu.
“Rydyn ni’n hynod ddiolchgar i Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru a phawb sy’n credu yn ein cenhadaeth. Mae’r cymorth hwn yn ein galluogi i barhau i fynd i’r afael â’r heriau brys hyn yn uniongyrchol a chyflawni newid ystyrlon, parhaol. Gyda’n gilydd gallwn wneud gwahaniaeth i iechyd meddwl.”
Y rhestr lawn o ganolfannau a fydd yn derbyn arian yw:
Cyllid cynaliadwyedd
- Canolfan Ymchwil Canser Cymru (£4,866,172)
- Cronfa Ddata Cyswllt Diogel Gwybodaeth Ddienw (SAIL) (£4,551,338)
- Canolfan Cymru ar gyfer Ymchwil Gofal Sylfaenol a Gofal Brys (£2,996,483)
- Biofanc Canser Cymru (£2,363,320)
- Economeg Iechyd a Gofal Cymru (£1,865,815)
- Partneriaeth Canolfan Ymchwil a Datblygu Gofal Cymdeithasol Plant (Partneriaeth CASCADE) (£2,999,636)
- Canolfan Datblygu a Gwerthuso Ymyriadau Cymhleth ar gyfer Gwella Iechyd Cyhoeddus (DECIPHer) (£2,886,936)
- Uned Atgyweirio Ymennydd a Niwrotherapiwteg Intracranial (BRAIN), a fydd o fis Ebrill 2025 yn dod yn Ganolfan Niwrotherapïau Uwch (£2,856,309)
- Uned Ymchwil Arennau Cymru (£2,984,527)
- Canolfan Treialon Ymchwil (£4,742, 424)
- Rhwydwaith Ymchwil Cardiofasgwlaidd Cenedlaethol (£2,073,161)
Cyllid catalytig
- Uned Firoleg Gymhwysol Cymru (£3,000,000)
- Y Ganolfan Genedlaethol ar gyfer Atal Hunanladdiad a Hunan-niwed (£2,085,939)
- Canolfan Gofal Cymdeithasol a Dysgu Deallusrwydd Artiffisial (£1,815,416)
- Canolfan Rhagoriaeth Ymchwil Iechyd Menywod Cymru (£3,013,936)
- Canolfan Ymchwil Gwasanaethau Golwg (£1,746,729)
Dywedodd Jeremy Miles, Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gofal Cymdeithasol: “Mae gan ymchwil rôl hanfodol i’w chwarae wrth ein helpu i gyflawni ein nod o Gymru Iachach. Mae hwn yn fuddsoddiad pwysig mewn meysydd ymchwil newydd a chyffrous, gan gynnwys iechyd menywod; atal hunanladdiad a hunan-niweidio a DA – rwy’n gobeithio y bydd yn darparu tystiolaeth go iawn dros y pum mlynedd nesaf, a fydd yn helpu i lunio gwasanaethau a gofalu am bobl ledled Cymru.”
Dywedodd Michael Bowdery, Cyd-gyfarwyddwr Dros Dro yn Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru a Phennaeth Isadran Rhaglenni, Ymchwil a Datblygu Llywodraeth Cymru: “Mae’r cyhoeddiad hwn yn fuddsoddiad sylweddol yn ein seilwaith a ariennir yng Nghymru dros y pum mlynedd nesaf, ac mae’n adlewyrchu ein huchelgais i ddatblygu gallu ymchwil sy’n cyd-fynd ag angen iechyd a chymdeithasol sydd heb ei ddiwallu mewn meysydd polisi allweddol.
“Mae ein dull o ddarparu’r cyllid hwn yn seiliedig ar ddau faen prawf – yn gyntaf, lle mae angen ymchwil a thystiolaeth glir a chymhellol yn y maes ar gyfer Llywodraeth Cymru, y GIG a’r system gofal cymdeithasol yng Nghymru; ac yn ail, lle mae gallu a chapasiti ymchwil cryf neu sy’n dod i’r amlwg yn yr ardal.
“Mae’r canolfannau hyn yn ymgorffori’r egwyddor o ymchwil sydd â’r pŵer i wneud gwahaniaeth i iechyd a lles pobl, ac rydym yn falch o allu cefnogi eu gweithgarwch yn y maes hwn.”
Darllenwch fwy am y cyhoeddiad cyllido ar wefan Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru.